ARKEOLOJİDEN ARŞİVE: BALIKESİR ÖRNEĞİNDE KÜLTÜREL MİRASIN BELGE TABANLI YENİDEN İNŞASI
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15401432Anahtar Kelimeler:
Kültürel miras, bilgi ve belge yönetimi, yerleşim dinamikleri, Balıkesir tarihi, toplumsal bellekÖzet
Bu çalışma, Balıkesir’in çok katmanlı kültürel yapısını bilgi ve belge yönetimi perspektifinden ele alarak, arkeolojik buluntular, tarihsel belgeler ve mekânsal hafıza izleri üzerinden kültürel mirasın belge tabanlı yeniden inşasını tartışmaktadır. Antik kentlerden Osmanlı dönemi tereke kayıtlarına, Ermeni cemaatine ait mekânlardan Cumhuriyet dönemine ait yapısal dönüşümlere kadar geniş bir kaynak çeşitliliğiyle yürütülen analizler, kültürel sürekliliğin yalnızca fiziksel değil; aynı zamanda belgesele dayalı bir süreç olduğunu ortaya koymaktadır. Çalışma, arkeolojik ve tarihsel verinin dijitalleştirilmesi, sınıflandırılması ve kamusal erişime açılması gerektiğini savunarak, bilgi ve belge yönetimi disiplini ile yerel tarih arasında bütüncül bir bağ kurmaktadır. Bu yönüyle araştırma, hem yerel hafızanın korunmasına yönelik stratejik bir model sunmakta hem de disiplinler arası kültürel miras çalışmalarına katkı sağlamaktadır. Araştırma antik kentlerden Osmanlı dönemi tereke kayıtlarına, Ermeni cemaatine ait mekânlardan Cumhuriyet dönemine ait yapısal dönüşümlere kadar geniş bir kaynak çeşitliliğiyle yürütülen analizler, kültürel sürekliliğin yalnızca fiziksel değil; aynı zamanda belgesele dayalı bir süreç olduğunu ortaya koymaktadır. Çalışma, arkeolojik ve tarihsel verinin dijitalleştirilmesi, sınıflandırılması ve kamusal erişime açılması gerektiğini savunarak, bilgi ve belge yönetimi disiplini ile yerel tarih arasında bütüncül bir bağ kurmaktadır. Bu yönüyle araştırma, hem yerel hafızanın korunmasına yönelik stratejik bir model sunmakta hem de disiplinler arası kültürel miras çalışmalarına katkı sağlamaktadır.
Referanslar
Başlık, S., & Akbulut, M. R. (2020). Adramytteion Antik Kenti Bütüncül Koruma Planı. Planlama, 30(2), 221–241. https://doi.org/10.14744/planlama.2020.74046
Botkin, D. R., Weeks, M. N., & Morris, J. E. (2000). Changing marriage role expectations: 1961–1996. Sex Roles, 42(9-10), 933-942.
Elmas, E. (2025). Balıkesir’de Yapıları Günümüze Ulaşamayan Kitâbeler. Erciyes Akademi, 39(1), 32–53. https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1565155
Er, İ. (2008). Balıkesir Tereke Kayıtları Üzerinde Bir Değerlendirme (1670–1700). (Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Er, İ., & Genç, S. (2008). XVII. Yüzyıl Sonlarında Balıkesir’de Giyim Kuşam. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(19), 107–115.
Erdem, A., Togul, E., Karabulut, E., & Erdem, Z. (2023). Kültürel Mirasın Yaşatılmasında Tarihi Mekânların Hazine Avı Etkinliği ile Öğretilmesi: Balıkesir Örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 9(2), 225–234.
Güler, T., Şahnagil, S., & Güler, H. (2016). Kent Kimliğinin Oluşturulmasında Kültürel Unsurların Önemi: Balıkesir Üzerine Bir İnceleme. Paradoks Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 12(Özel Sayı), 85–104.
İren, F., & Kasar, G. (2024). Daskyleion’da Kültürel Bilginin Arkeolojik İzleri: Çok Katmanlı Bellek Alanları. Anadolu Kültürel Bellek Çalışmaları Dergisi, 2(1), 145–159.
Öntuğ, M. M. (2003). XVII. Yüzyılın İlk Yarısında Balıkesir Şehrinin Fizikî, Demografik ve Sosyo-Ekonomik Yapısı. (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Öntuğ, M. M. (2012). Balıkesir’deki Ermeni Kilisesi ve Mektep Açma Faaliyetleri. OTAM (Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi), (31), 343–359. https://doi.org/10.1501/OTAM_0000000376
Polat, E. (2023). Kral Yolu’nun Anadolu Güzergâhı. Erdem, 85, 91–118. https://doi.org/10.32704/erdem.2023.85.091
Şahin, R. (2020). Adramytteion’un Geç Antik Çağ Kırmızı Astarlı Keramikleri: Tespitler ve Bölgeler Arası Bir Değerlendirme. Anadolu Araştırmaları, 23, 215–259. https://doi.org/10.26650/anar.2020.23.829148
Ulusoy Yıldırım, H., Kılıç, S. N., & Avcıkurt, C. (2020). Antandros Antik Kenti’nin Kültür Turizmine Kazandırılması: Nitel Bir Araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 1689–1706.
Ünal, C. (2015). Balıkesir, Kuva-yi Milliye Müzesi’nden II. Nikephoros Phokas (963–969) Dönemine Ait Nadir Gümüş Sikke Miliaresion. Sanat Tarihi Dergisi, 24(1), 107–120.
Uzun, A., & Gül, M. F. (2019). Tarihi Coğrafya Perspektifinden Balıkesir Vilayeti Coğrafyası. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(42), 1–16.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Okan KOÇ, Umut GÜNEŞ
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
